تفاوت ییلد فارمینگ با استیکینگ

طی سال گذشته رشد چشمگیر امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) بودیم و این سیستم مدیریت سرمایه توانست توجه سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جلب کند. امور مالی غیرمتمرکز نه‌تنها سبب افزایش مشارکت عموم در امور مالی شد، بلکه توانست کاربردها

کارمزد شبکه

همانطور که گفتیم، برای دریافت بیشترین سود از ییلد فارمینگ Yield Farming باید مرتب دارایی‌های خود را بین استخرهای مختلف انتقال دهید و برای اینکار پرداخت کارمزد شبکه الزامی است. توجه داشته باشید که بیشتر امور مالی غیرمتمرکز روی شبکه اتریوم توسعه یافته و همانطور که می‌دانید کارمزد این شبکه خیلی کم نیست.

به‌همین سبب، اگر ییلد فارمرها Yield Farming استخری با سود بالا پیدا کنند، باید هزینه کارمزد انتقال دارایی‌ها را نیز لحاظ کنند. از طرف دیگر و برخلاف ماینینگ، استیکینگ Staking نیازی به دستگاه و مصرف برق بالا ندارد؛ خصوصاً اگر از سرویس‌های استیگینگ شخص ثالث استفاده کنید. بر این اساس، هزینه‌های کلی استیکینگ Staking پایین‌تر از ییلد فارمینگ Yield Farming است.

در مقایسه میان سود حاصل از استیکینگ Staking و ییلد فارمینگ Yield Farming در بلند مدت، عموماً استیکینگ Staking به سرمایه‌گذاران وفادار (کسانی که دارایی خود را برای مدت طولانی روی یک شبکه استیک می‌کنند) سود بیشتر و مطمئن‌تری پرداخت می‌کند. از طرف دیگر اما، برای کسب سود بالا در ییلد فارمینگ Yield Farmingنیازی نیست دارایی‌های خود را برای طولانی مدت قفل کنید، فقط مسئله خطرپذیری مطرح است.و روش‌های مدیریت دارایی‌های دیجیتال را نیز بهبود دهد.

حال که این صنعت توانسته به رشد قابل توجهی دست یابد، بسیاری از فعالان حوزه ارزهای دیجیتال به امور مالی غیرمتمرکز به‌عنوان راهی برای کسب درآمد غیرفعال نگاه می‌کنند. یکی از مسائل مهم در این زمینه، تفاوت بین استیکینگ (Staking) و ییلد فارمینگ (Yield Farming) است، چون بسیاری نمی‌توانند میان این دو روش کسب درآمد غیرفعال، دست به انتخاب بزنند. قبل از ییلدفارمینگ Yield Farming، استیکینگ Staking و قبل از آن، استخراج یا ماینینگ وجود داشت. با گذشت سالها، توسعه دهندگان بلاک چین راه های جدیدی را برای ارائه فرصت های درآمد غیرفعال پیدا می کنند که در آن کاربران می توانند از سرمایه موجود برای به دست آوردن دارایی های رمزنگاری بیشتر استفاده کنند. ییلدفارمینگ Yield Farming و استیکینگ Staking اصطلاحاتی هستند که احتمالاً در طول آشنایی با DeFi با آن روبرو می شوید. این مفاهیم اشتراکات زیادی دارند. همه آنها به عملی اشاره می کنند که کاربر دارایی های خود را در حمایت از بلاک چین، مبادله در صرافی های غیرمتمرکز (DEX)، یا هر برنامه یا عملکرد دیگری که به سرمایه نیاز دارد، ارائه می دهد.

در حالی که ییلدفارمینگ Yield Farming و استیکینگ Staking گاهی به جای یکدیگر استفاده می شوند اما کاملا شبیه هم نبوده و تعدادی تفاوت مهم در آن ها وجود دارد در سال 2020، ییلدفارمینگ به موفقیتی ویژه تبدیل شد که همراه با DeFi و همه ویژگی های جدید پر زرق و برق آن رونق گرفت. از آنجایی که ارائه نقدینگی به صرافی های غیرمتمرکز یا DEX ها چندین برابر سودآورتر از سهام است، سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال به طور طبیعی سهام را کاملا فراموش کردند.

ییلد فارمینگ (Yield farming) در دیفای

به‌صورت ساده، به فرآیند تولید ارز دیجیتال با استفاده از ارز دیجیتال، ییلد فارمینگ Yield Farming گفته می‌شود. دلیل انتخاب این نام را می‌توان به شباهت این فرآیند با کشاورزی (Farming) یافت، چراکه در ییلد فارمینگ، درست مانند کشاورزی با استفاده از گیاهانی (ارز دیجیتال) که داریم برای تولید گیاه (ارز دیجیتال) بیشتر تلاش می‌کنیم.

در واقع، ییلد فارمینگ Yield Farming به‌معنای قرض دادن دارایی دیجیتال به پلتفرم‌های دیفای در ازای دریافت سود است. این پلتفرم‌ها نیز دارایی‌های دریافتی را در استخرهای نقدینگی خود قفل می‌کنند. دارایی‌های قفل شده وظیفه تأمین نقدینگی برای آن پروتکل دیفای را بر عهده دارند و وجود آنها برای انجام تبادلات مالی و دریافت و پرداخت وام ضروری است.

این پلتفرم‌ها در ازای تأمین نقدینگی و ارائه خدمات مذکور از کاربران کارمزد دریافت می‌کنند و بر اساس سهم هر سرمایه‌گذار در استخر نقدینگی، بخشی از این کارمزد را به سرمایه‌گذاران به‌عنوان سود پرداخت می‌کنند. شایان ذکر است که ییلد فارمینگ گاهی با عنوان لیکوییدیتی ماینینگ (Liquidity Mining) نیز شناخته می‌شود.

وجود استخرهای نقدینگی برای بازارسازهای خودکار (Automated Market Maker (AMM)) نیز بسیار مهم است. بازارسازهای خودکار با استفاده از این استخرها خدماتی نظیر مبادلات خودکار و بدون نیاز به مجوز (Permissionless) را در اختیار کاربران قرار می‌دهند که جایگزینی غیرمتمرکز برای سیستم سنتی خریدار و فروشنده به‌شمار می‌رود. برای مدیریت و مشاهده دارایی‌های ارائه شده به استخر نیز توکن‌های تأمین نقدینگی (Liquidity Provider (LP)) به تأمین کنندگان نقدینگی (همان ییلد فارمرها) صادر می‌شوند.

بگذارید موارد گفته شده را با بررسی یک مثال دوباره مرور کنیم. فرض کنیم شما مقداری از دارایی‌های دیجیتال خود را در اختیار استخر نقدینگی یکی از پلتفرم‌های دیفای مانند یونی سواپ قرار داده‌اید. همچنین، فرض کنیم که یک کاربر قصد دارد با استفاده از این پلتفرم، اتریوم (ETH) را با دای (DAI) سواپ کند.

استیکینگ Staking ارز دیجیتال

استیکینگ (staking) یکی از مهم ترین اصطلاحات دنیای ارزهای دیجیتال است. در رمزنگاری و ارزهای دیجیتال، استیکینگ Staking به معنای نگهداری و قفل دارایی ‌های دیجیتال شما در یک کیف پول ارز دیجیتال به منظور تامین امنیت و عملکرد شبکه بلاک چین است. شما استیک می کنید و با این کار تراکنش را تایید کرده و از شبکه پشتیبانی می کنید و در ازای این کار پاداش دریافت می کنید. در حالت staking علاوه بر دریافت پاداش، اگر قیمت توکن یا کوین مورد نظر افزایش پیدا کند، شما سود نیز دریافت می کنید. استیکینگ نشان دهنده علاقه مالی به موفقیت مداوم پروتکلی است که کاربران از آن حمایت می کنند، همچنین نشان دهنده حسن نیت اقدامات شرکت کننده است.

Staking مکانیزمی است که از مدل اجماع اثبات سهام مشتق شده است و جایگزینی است برای مدل اثبات کار (PoW) که مبتنی بر انرژی بوده و در آن، کاربران ارزهای دیجیتال استخراج می کنند. سیستم اثبات کار درست مانند آنچه که در شبکه بیت کوین اتفاق می افتد.

سهامداران به جای صرف برق و توان سخت افزاری برای حل مسائل پیچیده ریاضی و تایید تراکنش ها، دارایی های خود را قفل می کنند تا به عنوان گره ها عمل کرده و تراکنش بلوک ها را تایید کنند. هرچه تعداد استیکرها بیشتر باشد یعنی شبکه غیرمتمرکزتر و در نتیجه امنیت آن بیشتر است.

شبکه هایی مانند Polkadot به دارندگان DOT اجازه می دهند تا توکن های خود را درج کرده و گره های اعتبارسنج را در مکانیزم اجماع اثبات سهام (NPoS) خود تعیین کنند و در عوض سود سالیانه (APY) کسب کنند. پروتکل های دیگر نیاز به توکن دارند تا کاربران بتوانند در تصمیمات حکمرانی شرکت کنند و رای دهند.

پلتفرم های متمرکز مانندCoinbase، Nexo و BlockFi همچنین به کاربران امکان می دهند دارایی های دیجیتالی خود را در سیستم شرکت دهند. این واحدها مشابه بانک های تجاری عمل می کنند که سپرده های مشتریان را گرفته و به کسانی که به دنبال اعتبار هستند وام می دهند. طلبکاران سود پرداخت می کنند، سپرده گذاران نسبت معینی از آن را دریافت می کنند و بانک بقیه آن را بر می دارد.

به طور خلاصه، هدف اصلی استیکینگ (staking)، تامین نقدینگی برای یک پلتفرم نیست بلکه ایمن سازی یک شبکه بلاک چین به وسیله بهبود ایمنی آن است. هرچه کاربران بیشتر سهام داشته باشند، بلاک چین غیرمتمرکزتر است و از این رو، حمله به آن دشوارتر است.

تفاوت‌های ییلد فارمینگ Yield Farming و استیکینگ Staking

در ساده‌ترین حالت، استیکینگ درست شبیه به ییلد فارمینگ است، زیرا در هر دو روش، از مقداری دارایی دیجیتال برای کسب سود در یک پلتفرم غیرمتمرکز استفاده می‌شود. به عقیده برخی، استیکینگ Staking در واقع نوعی ییلد فارمینگ است و به‌همین سبب ممکن است ببینید که این دو واژه به‌عنوان مترادف یکدیگر به‌کار گرفته می‌شوند، اما میان این دو تفاوت‌های آشکاری وجود دارد که در ادامه آنها را مشاهده می‌کنید.

• پیچیدگی

وقتی ییلد فارمینگ Yield Farming را با استیکینگ Staking مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم استیکینگ Staking روش راحت‌تری برای کسب سود است. در استیکینگ، سرمایه‌گذار کافی است استخر استیکینگ Staking مورد نظر خود را انتخاب کرده و با قفل کردن دارایی‌های خود به سود دست یابد. این در حالی است که ییلد فارمینگ به زحمت بیشتری نیاز دارد؛ چراکه سرمایه‌گذار باید در مورد اینکه کدام توکن را در کدام پلتفرم قرض دهد تصمیم‌گیری کند که مستلزم بررسی همیشگی بازار و نرخ‌های سوددهی پلتفرم‌های مختلف است.

همچنین، علاوه‌بر وقتی که باید برای پیدا کردن استخر پرسودتر صرف کنید، باید برای انتقال دارایی‌های خود کارمزد شبکه (Gas Fee) نیز پرداخت کنید و چون بیشتر پلتفرم‌های دیفای روی شبکه اتریوم توسعه یافته‌اند، این کارمزد عموما مبلغ قابل توجهی دارد. به‌صورت کلی، ییلد فارمینگ از استیکینگ پیچیده‌تر است و نیاز به مدیریت فعال دارد، اما می‌تواند سوددهی بسیار بالاتری داشته باشد.

اما مرحله اول استیکینگ Staking، یعنی انتخاب ارز و استخر استیکینگ بسیار بااهمیت است و بعد از انجام این مرحله نیازی نیست که دارایی‌های خود را مرتب مدیریت کنید؛ خصوصاً اگر از سرویس‌های ثالث برای راه‌اندازی نود استفاده کنید.

• میزان خطر

ییلد فارمینگ عموماً در دنیای امور مالی غیرمتمرکز انجام می‌شود که به دلیل تازگی، ریسک بالاتری دارد؛ به‌خصوص اگر پدیده «قالی کشی» (Rug Pulling) رخ دهد. این اصطلاح به‌معنای کسر عامدانه دارایی‌ها از استخرهای نقدینگی توسط توسعه‌دهندگان یک پلتفرم است که سبب افزایش خطر ییلد فارمینگ در مقایسه با استیکینگ Staking می‌شود.

همچنین، چون ییلد فارمینگ Yield Farming در بستر امور مالی غیرمتمرکز انجام می‌شود با قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) سر و کار دارند و حتی بهترین قراردادهای هوشمند نیز ممکن است باگ یا نقطه ضعف داشته باشند که خطر ییلد فارمینگ را بالاتر می‌برد. در واقع به گزارش کوین گکو (Coin Gecko)، حدود 40 درصد از فعالان ییلد فارمینگ Yield Farming توانایی خوانش قراردادهای هوشمند را نداشته و با خطرات آن نیز آشنا نیستند. به‌علاوه، برای شروع استیکینگ نیازی به سرمایه بزرگ نیست و می‌تواند برای کاربران تازه‌وارد در دنیای ارزهای دیجیتال و دیفای گزینه جذاب‌تری باشد. همچنین، عموماً امکان اجرای «قالی کشی» نیز در استیکینگ کمتر است.

• سوددهی

هر جا که خطر وجود داشته باشد، احتمال وجود پاداش نیز بیشتر است. اما پریدن از برج ایفل صرفاً به‌خاطر تجربه آدرنالین و هیجان ناشی از آن معامله چندان جالبی نیست، مگر اینکه چتر نجات و یک وکیل کارکشته داشته باشید! بر همین اساس، بدون در نظر گرفتن خطرات و ریسک‌های یک روش سرمایه‌گذاری نباید دست به خطر زد.

یکی از رایج‌ترین مقایسه‌ها بین استیکینگ Staking و ییلد فارمینگ، تفاوت میزان سود آنها در سرمایه‌گذاری طولانی مدت در یک پلتفرم/شبکه است. یکی از راه‌های مقایسه این تفاوت، محسابه بازده درصدی سالانه ((Annual Percentage Yield (APY است. استیکینگ در صرافی‌ها (ساده‌ترین حالت استیکینگ) عموماً بازده درصدی ثابت‌تری در مقایسه با ییلد فارمینگ ارائه می‌دهد.

• ضرر ناپایدار (Impermanent Loss)

به‌دلیل نوسان بالای قیمت نسبت به عرضه اولیه یک ارز، ییلد فارمینگ Yield Farming کاربران را در خطر ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) قرار می‌دهد. برای مثال، اگر مقداری ارز در یک استخر نقدینگی سپرده‌گذاری کنید و قیمت آن ارز ناگهان افزایش یابد، بهتر بود که از ارز خود نگهداری می‌کردید. همچنین، ممکن است در طول سپرده‌گذاری دارایی خود در استخر، ارزش آن کاهش یابد. از طرف دیگر اما، استیکینگ در معرض خطر ضرر ناپایدار نیست و در نتیجه از این نظر خطر کمتری دارد.

• تورم

ارزهای الگوریتم اثبات سهام عموماً دارایی‌های تورمی به‌حساب می‌آیند و پاداش استیکینگ Staking هم عموماً از جنس همان ارز استیک شده است. با استیک کردن ارزهای خود، حداقل می‌توانید متناسب با دارایی اولیه و به‌دلیل تورم سود کنید؛ یعنی چون ارزهای خود را در شبکه قفل کرده‌اید، به آنها دسترسی ندارید و تورم می‌تواند ارزش دارایی شما را افزایش دهد. کما اینکه با استیک کردن ارزهای خود پاداشی از جنس همان ارز دریافت می‌کنید که ارزش‌اش به‌دلیل تورم افزایش یافته است.

• امنیت

در بخش سوددهی دیدیم که بیشترین سود ییلد فارمینگ Yield Farming از سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها و پلتفرم‌های جدیدتر حاصل می‌شود. اما این پلتفرم‌ها و پروژه‌های جدید آسیب‌پذیری بیشتری نسبت به حمله هکرها و وجود باگ در قراردادهای هوشمند دارند. از طرف دیگر، استیکینگ Staking امنیت بالاتری دارد، چراکه خود کاربران در حفظ امنیت و تمامیت شبکه بلاکچین نقش دارند و در واقع هر تلاش برای بر هم زدن امنیت و تعادل شبکه، می‌تواند سبب از دست دادن دارایی‌های استیک‌ شده شود.

سرمایه‌گذاران با دیدگاه کوتاه مدت که نمی‌توانند میان استیکینگ و ییلد فارمینگ Yield Farming تصمیم‌گیری کنند، باید توجه داشته باشند که هر دو روش می‌توانند در کوتاه مدت کارساز باشند. چراکه همانطور که دیدیم، سود حاصل از استیکینگ Staking کمابیش ثابت است و در کوتاه مدت هم می‌توان به سود نسبتاً مناسبی دست یافت.

از طرف دیگر، اگر در مدت زمان کوتاه نیاز به نقدینگی دارید، ییلد فارمینگ گزینه بهتری می‌نماید. با استفاده از ییلد فارمینگ می‌توانید با تأمین نقدینگی یک پلتفرم با بازده درصدی سالانه (APY) بالا به سود مناسبی برسید. البته در این استراتژی شانس و انتخاب پلتفرم مناسب نیز نقش مهمی دارند.

در بلندمدت نیز هر دو روش می‌توانند سوددهی بالایی داشته باشند، بیایید ابتدا ییلد فارمینگ را مورد بررسی قرار دهیم. ییلد فارمینگ به‌معنای سرمایه‌گذاری مجدد سود دریافتی برای کسب سود بیشتر است و با اینکه عموماً ییلد فارمینگ Yield Farming نمی‌تواند سریعاً سبب بازگشت سرمایه (ROI) شود، نیازی نیست مانند استیکینگ Staking دارایی‌های خود را برای مدت مشخصی قفل کنید.

در واقع بسیاری معتقدند که ییلد فارمینگ Yield Farming می‌تواند در بلندمدت عملکرد بهتری داشته باشد، چراکه فرصت جابه‌جایی میان استخرهای متعدد وجود دارد و قفل نبودن دارایی‌ها این مورد را ساده‌تر می‌کند. استراتژی های درآمد غیرفعال در ارزهای دیجیتال به آرامی در حال تکامل به اشکال جدیدی است که از هودل (HODL) محبوب تر شده است اما خطرات خود را نیز به همراه دارد. دو اصطلاح دنیای ارزهای دیجیتال استیکینگ Staking و ییلدفارمینگ (Yield Farming) است که هر دو در زمینه کسب درآمد از ارزهای دیجیتال به کار برده می شوند اما تفاوت هایی با یکدیگر دارند. استیکینگ Staking به معنای نگهداری و قفل ارزهای دیجیتال شما در یک کیف پول ارز به منظور تامین امنیت و عملکرد شبکه بلاک چین و کسب پاداش است اما ییلدفارمینگ روشی است که کاربران شبکه با قرض دادن دارایی های خود نقدینگی پروتکل‌ های دیفای را تامین می‌ کنند و پاداش می گیرند که معمولا این پاداش توکن پیشنهادی پلتفرم است.

انتخاب شما بین ییلدفارمینگ Yield Farming و استیکینگ Staking به ریسک شما بستگی دارد. اگر هدف کسب سود زیاد در کوتاه مدت باشد ییلدفارمینگ Yield Farming روش بهتری نسبت به استیکینگ است اما اگر اهل ریسک زیاد نیستید بهتر است روش استیکینگ Staking را برای کسب درآمد انتخاب کنید.