خطوط و اعداد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست؟

اعداد فیبوناچی (Fibonacci numbers) به‌عنوان یک اندیکاتور تکنیکال به‌کار می‌روند. این توالی اعداد توسط ریاضی‌دان ایتالیایی به نام فیبوناچی در قرن سیزدهم میلادی ابداع شد.ین توالی اعداد، که از صفر و یک شروع می‌شود، از طریق جمع شدن دو عدد قبلی

به‌ دست می‌آید. برای مثال، بخش ابتدایی این توالی به‌شکل زیر است. 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89، 144، 233، 377 و …

ضرایبی از این توالی به‌دست می‌آید که برخی معتقدند حرکت بازار را پیش‌بینی می‌کند.

توالی فیبوناچی به‌علت وجود نسبت طلایی (Golden ratio) که برابر با 1.618 می‌باشد، و یا معکوس آن که برابر 0.618 می‌باشد، مورد توجه است.

در توالی فیبوناچی، هر عدد داده شده تقریباً 1.618 برابر عدد قبل از خود می‌باشد، البته در این حالت چند عدد اول را در نظر نمی‌گیریم.

همچنین هر عدد برابر با 0.618 برابر عدد بعدی‌اش می‌باشد، باز هم چند عدد استفاده شده در ابتدای توالی را در این حالت نیز در نظر نمی‌گیریم. یه طور کلی، تمامی اعدادی که در روش فیبوناچی و در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرند، استفاده از همین نسبت بین اعداد فیبوناچی است.

نسبت طلایی در همه‌جای طبیعت وجود دارد و همه‌چیز را از جهت‌گیری آوندها در یک برگ تا میزان رزونانس مغناطیسی در کریستال‌های کوبالت نیوبیت (Cobalt niobate crystals) را نشان می‌دهند. فیبوناچی و سطح اصلاحی (ریتریسمنت)، اکستنشن و پروجکشن یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال در ارز دیجیتال است که به آموزش آن می‌پردازیم.

سطوح فیبوناچی موضوع جلسه بیست و پنجم آموزش تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال است. بسیاری از تحلیل‌گران در بازار رمز ارزها نیز از انواع مختلف این ابزار مانند سطوح اصلاحی (Retracement)، سطوح اکستنشن (Extension) و سطوح پروجکشن (Projection) در نمودارهای خود استفاده می‌کنند.

نکات کلیدی:

اعداد و خطوط فیبوناچی با نسبت‌های معروف فیبوناچی ساخته شده‌اند. اعداد پُرکاربرد فیبوناچی در بازارهای مالی شامل 0.236، 0.382، 0.618، 1.618، 2.618 و 4.236 هستند. این نسبت‌ها و یا درصدها می‌توانند از تقسیم اعداد مشخصی در این توالی به اعداد دیگر حاصل شوند. با وجود اینکه این اعداد، اعداد فیبوناچی محسوب نمی‌شوند؛ بسیاری از ‌معامله‌گران از سطوح 0.5، 1 و 2 نیز استفاده می‌کنند. این اعداد نشان می‌دهند که قیمت می‌تواند چه میزان حرکت را داشته باشد. برای مثال، اگر قیمت سهمی ‌از یک دلار به دو دلار برسد، می‌توان اعداد فیبوناچی را بر آن اعمال کرد. یک سقوط قیمتی به سطح 1.76 دلار برابر با 23.6 درصد بازگشت از حرکت قیمتی شروع شده از سطح یک دلار می‌باشد. دو عدد از پُرکاربردترین ابزارهای فیبوناچی، فیبوناچی برگشتی و فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extensions) می‌باشند. فیبوناچی برگشتی (Fibonacci retracements) مقدار بازگشت قیمتی را محاسبه می‌کند و می‌گوید که قیمت در بازگشت قیمتی تا چه سطوحی می‌تواند پیش برود. فیبوناچی گسترشی نیز میزان حرکت موج اصلی قیمت را بیان می‌دارد. فرمول‌های اعداد فیبوناچی و سطوح فیبوناچی اعداد فیبوناچی فرمول خاصی ندارند، بلکه اعدادی در یک توالی عددی هستند که با یکدیگر ارتباط دارند.

چگونه سطوح فیبوناچی بازگشتی را محاسبه کنیم؟

توالی اعداد فیبوناچی می‌تواند به‌شکل‌های گوناگون به‌منظور محاسبهٔ سطوح فیبوناچی برگشتی و یا سطوح فیبوناچی گسترشی مورد استفاده قرار گیرد. فیبوناچی برگشتی به دو نقطهٔ قیمتی نیاز دارد که باید در نمودار قیمت انتخاب شوند. معمولاً برای فیبوناچی برگشتی از سطح سوئینگ‌های (بالاترین نقطه قیمتی) و سطح سوئینگ لو (پایین‌ترین سطح قیمتی) استفاده می‌کنند.

زمانی که این دو نقطه را انتخاب کردید، خطوط فیبوناچی به‌همراه اعداد ‌آن‌ها در نمودار شما رسم می‌شوند.

اگر قیمت یک سهم از پانزده دلار به بیست دلار برسد، در این حالت سطح 6.23 درصدی برابر با سطح قیمتی 18.82 دلاری می‌باشد. که آن را بدین شکل محاسبه می‌کنیم:

$18.82 = (0.236*$5) – $20

سطح قیمتی 50 درصد نیز برابر با 17.5 دلار خواهد بود که آن را نیز می‌توانیم بدین شکل محاسبه کنیم:

$17.50 = (0.5*$5) – $20

ابزارهای پرکاربرد Fibonacci در تحلیل تکنیکال

در تحلیل تکنیکال به طور مستقیم از سری اعداد فیبوناچی استفاده نمی‌شود؛ بلکه همانطور که در بالا اشاره شد، از نسبت‌ها و روابط بین این اعداد استفاده می‌شود. برای مثال نسبت 0.5 یا 50 درصد، عددی بسیار پرکاربرد در این روش تحلیل برای سطوح اصلاحی است. معمولا در یک روند صعودی، اصلاح هر موج صعودی تا سطح 50 درصد فیبوناچی اتفاق می‌افتد. همچنین سطح 0.61 نیز به عنوان یک سطح بازگشتی شناخته می‌شود. 23.6 %، 38.2 % و 61.8% از دیگر سطوح پرکاربرد در این روش تحلیلی هستند. پس در این روش از نسبت‌های سری اعداد فیبوناچی استفاده می‌شود. در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.

یکی از توصیه‌های جدی در تحلیل تکنیکال، معامله در جهت روند بازار است. با استفاده از خطوط فیبوناچی، می‌توان ریسک معامله را به میزان قابل توجهی کاهش داد؛ به این‌صورت که در اصلاح یک روند صعودی، خرید انجام شود تا از ادامه روند بیشترین بهره را برد.

سطوح فیبوناچی اصلاحی (ریتریسمنت)

دو شیوه استفاده از سطوح فیبوناچی در بین تحلیل‌گران رایج است. سطوحی اصلاحی فیبوناچی یا Fibonacci Retracement یکی از آنهاست. ابزار اصلاحی در واقع سطوح حمایتی و مقاومتی را نشان می‌دهد. این سطوح، خطوطی ثابت و افقی بر روی نمودار بوده که محدوده‌های احتمالی حمایت و مقاومت برای قیمت هستند. این سطوح را با یک عدد به صورت درصدی بیان می‌کنند و عبارتند از:

23.6 درصد، 38.2 درصد، 50 درصد، 61.8 درصد و 78.6 درصد.

تقریبا در تمامی پلتفرم‌های تحلیل، ابزار فیبوناچی وجود دارد و نیازی به حفظ کردن و یا محاسبه این درصدها نخواهد بود. حتما تاکنون متوجه شده‌اید که این درصدها همان روابط بین سری اعداد فیبوناچی که در مقدمه این آموزش گفته شد، هستند.

سطح صفر و یک فیبوناچی بر روی هر قیمتی که بخواهید قرار می‌گیرند، اما جایگاه این دو عدد بسیار مهم بوده و اگر نقطه صفر و یک فیبوناچی را تغییر دهید، نتایج دیگری بدست خواهد آمد.

توصیه می‌شود که سطوح صفر و یک فیبوناچی‌ بر روی آخرین روند قیمتی قرار بگیرد؛ به این صورت که سطح یک یا صد درصد فیبوناچی‌ را در ابتدای روند و سطح صفر یا صفر درصد فیبوناچی‌ را در انتهای روند قرار دهیم.

برای استفاده از ابزار سطوح اصلاحی فیبوناچی‌ به منظور یافتن محل اتمام اصلاح قیمتی، بایستی سطح یک فیبوناچی‌ را در ابتدای موج و سطح صفر را در انتهای موج قرار دهیم. بازگشت قیمت در یکی از سطوح اتفاق خواهد افتاد. در مثال بالا، قیمت بیت کوین از سطح 38 درصد برگشته است.

نکته‌ای که باید توجه کرد این است که نباید به صرف اینکه قیمت بر روی سطح 50 درصد فیبوناچی‌ یا هر سطح اصلاحی دیگر قرار گرفته، اقدام به معامله کرد. هیچ الزامی وجود ندارد که قیمت از روی یکی از سطوح اصلاحی فیبوناچی بازگردد. بلکه فقط احتمال بازگشت قیمت از روی این سطوح وجود دارد. به همین خاطر بایستی این ابزار در کنار سایر ابزار تحلیلی استفاده شود.

سطوح فیبوناچی اکستنشن

سطوح اکستنشن فیبوناچی (Fibonacci Extension) شیوه دوم استفاده از سطوح فیبوناچی است. در اینجا نیز مانند سطوح اصلاحی از نسبت بین اعداد این دنباله استفاد می‌شود. سطوح اصلاحی فیبوناچی برای پیدا کردن مناطق احتمالی حمایت و مقاومت مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما سطوح اکستنشن ابزاری به منظور پیدا کردن اهداف احتمالی روند فعلی بازار هستند.

سطوح اصلاحی فیبوناچی‌ بین سطح صفر و یک ترسیم می‌شوند، اما سطوح اکستنشن بالای سطح یک یا صد درصد فیبوناچی‌ قرار دارند. سطوح اصلی اکستنشن عبارتند از: 161.8 درصد، 261.8 درصد و 423.6 درصد.

همانند قبل، این سطوح به معنی اهداف قطعی روند فعلی بازار نیست، بلکه این ارقام صرفا اهداف احتمالی هستند. ابزار فیبوناچی‌ در زمینه تحلیل زمانی بازار نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در روش الیوت، نسبت‌های فیبوناچی‌ کاربرد زیادی دارند.