دیفای Defi یا امور مالی غیرمتمرکز یعنی ارائه محصولات و خدمات مالی مختلف، بدون نیاز به نهادهای مرکزی و در بستر بلاکچین است. محصولات و خدمات دیفای شامل

وام‌دهی و وام‌گیری بدون وثیقه، صرافی‌های غیرمتمرکز، خدمات پولی بانکی، استیکینگ و ییلد فارمینگ و… می‌باشد.

دیفای (DeFi) چیست؟

دیفای (DeFi) مخفف عبارت Decentralized Finance است و به یک حرکت در صنعت مالی اشاره دارد که بر اساس تکنولوژی بلاکچین (Blockchain) و هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) بنا شده است. دیفای یک بستر مبتنی بر بلاکچین است که به کاربران امکان می‌دهد تا بدون واسطه در معاملات مالی شرکت کنند.

با استفاده از دیفای (DeFi)، کاربران می‌توانند در انواع مختلفی از تراکنش های مالی شرکت کنند از جمله قرض گرفتن، قرض دادن، فروش و خرید ارز دیجیتالی، شرکت در اعتبارات تجاری و اشتقاقی، و بسیاری موارد دیگر. همچنین، دیفای به کاربران امکان می‌دهد تا از امکاناتی همچون پرداخت های مبتنی بر وب 3.0، معاملات مبتنی بر هوش مصنوعی و امنیت بالای تراکنش ها بهره ببرند.

یکی از ویژگی های مهم دیفای (DeFi)، این است که به صورت کاملاً غیرمتمرکز عمل می کند، به این معنی که هیچ یک از این تراکنش ها به دست یک سازمان مرکزی نمی‌رسد و همه تراکنش ها به صورت مستقیم بین کاربران انجام می‌شوند. این باعث می‌شود که هزینه های تراکنش کمتر، سرعت تراکنش بیشتر و امنیت بالاتر باشد.

دیفای به دلیل امکانات و ویژگی های منحصر به فرد خود، در حال حاضر در حال کسب شهرت و جایگاه در صنعت مالی جهانی است و برخی از توسعه دهندگان و شرکت های بزرگ در حال فعالیت در این حوزه هستند.

تاریخچه دیفای (DeFi)

تاریخچه دیفای (DeFi) به شکل زیر است:

• در سال ۲۰۱۵، شرکت اتریوم (Ethereum) به عنوان یک بستر برای توسعه دادن اپلیکیشن های بلاکچینی با امکاناتی همچون اجرای قراردادهای هوشمند (Smart Contract)، رمزنگاری قوی و قابلیت برنامه ریزی بازاریابی (Decentralized Autonomous Organization) رونمایی شد.

• در سال ۲۰۱۷، پروژه MakerDAO راه اندازی شد که به کاربران این امکان را می‌دهد تا از طریق ارز دیجیتال دای (DAI) به جای پول معمولی، قرض بگیرند یا قرض دهند.

• در سال ۲۰۱۸، شبکه Lightning Network برای بیت کوین (Bitcoin) راه اندازی شد که امکان انجام تراکنش های بیت کوین با سرعت بسیار بالا و با هزینه کمتر را فراهم کرد.

• در سال ۲۰۱۹، پروژه Compound Finance راه اندازی شد که به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت غیرمتمرکز و بدون واسطه، از طریق ارزهای دیجیتالی به بانک بدهکاری و قرض گرفتن دسترسی داشته باشند.

• در سال ۲۰۲۰، با بهبود قابلیت های شبکه های بلاکچین، پروژه های DeFi بسیاری راه اندازی شدند که امکاناتی همچون صرافی های غیرمتمرکز، پلتفرم های تجاری، بورس های ارز دیجیتال و بانک دیجیتالی را فراهم کردند.

• در سال ۲۰۲۱، با افزایش توجه به DeFi و با بهبود بسترهای بلاکچین، بسیاری از شرکت های بزرگ و معتبر در حوزه مالی، از جمله بانک ها، شرکت های بیمه و موسسات مالی، به این حوزه وارد شدند و بسیاری از توسعه دهندگان نیز در حال توسعه پروژه های DeFi هستند.

به طور کلی، DeFi به عنوان یک حرکت نوظهور در صنعت مالی شناخته شده است که بر اساس تکنولوژی بلاکچین و هوش مصنوعی ساخته شده است و همچنین امکاناتی همچون امنیت بالا، کم شدن هزینه های تراکنش و سرعت بالا را فراهم می کند.

امور مالی غیر متمرکز

امور مالی غیر متمرکز (Decentralized Finance یا DeFi) به معنای ارائه خدمات مالی بر پایه بلاکچین و با استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و فناوری های مبتنی بر بلاکچین است که از نظر فنی از مراکز متمرکز برای انجام تراکنش های مالی مستقل شده است.

در این سیستم، تمامی تراکنش ها به صورت مستقیم بین دو طرف انجام می‌شود و بدون واسطه از طریق شبکه بلاکچین تأیید می‌شود. بدین ترتیب، هیچ مرکز متمرکزی به عنوان واسطه در تراکنش ها دخیل نمی‌شود و همه کاربران برابر با هم هستند.

DeFi به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت غیرمتمرکز و بدون واسطه، در انواع مختلفی از تراکنش های مالی شرکت کنند، از جمله:

• قرض گرفتن و قرض دادن ارز دیجیتالی
• خرید و فروش ارز دیجیتالی
• شرکت در اعتبارات تجاری و اشتقاقی
• شرکت در بورس های ارز دیجیتالی
• ارائه خدمات بانکی مانند پرداخت ها و انتقال های بین المللی
• و بسیاری موارد دیگر.

با توجه به اینکه DeFi به صورت غیرمتمرکز و بدون واسطه عمل می کند، هزینه های تراکنش کمتر، سرعت تراکنش بیشتر و امنیت بالاتری در مقایسه با سیستم های مرکزی دارد. به همین دلیل، DeFi در حال حاضر در حال کسب شهرت و جایگاه در صنعت مالی جهانی است و برخی از توسعه دهندگان و شرکت های بزرگ در حال فعالیت در این حوزه هستند.

خدمات امور مالی غیرمتمرکز

خدمات امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance یا DeFi) شامل انواع مختلفی از خدمات مالی بر پایه بلاکچین هستند که بدون واسطه و مستقیماً توسط کاربران ارائه می‌شوند. در ادامه به برخی از خدمات مالی غیرمتمرکز معروف در حوزه DeFi اشاره می‌کنیم:

1. صرافی های غیرمتمرکز: این نوع از صرافی ها به کاربران این امکان را می‌دهند تا به صورت مستقیم و بدون واسطه، ارز دیجیتال خود را با ارز دیگری معامله کنند.

2. بانک دیجیتالی: بانک دیجیتالی به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت غیرمتمرکز، به سرمایه گذاری، قرض گرفتن و قرض دادن ارز دیجیتالی، پرداخت های بین المللی و سایر خدمات مالی دسترسی داشته باشند.

3. پلتفرم های تجاری: این نوع از پلتفرم ها به کاربران این امکان را می‌دهند تا به صورت غیرمتمرکز، محصولات و خدمات را به فروش برسانند و درآمد کسب کنند.

4. بورس های ارز دیجیتالی: در این نوع از بورس ها، کاربران می‌توانند به صورت غیرمتمرکز، ارز دیجیتال خود را با دیگر کاربران مبادله کنند.

5. اعتبارات تجاری و اشتقاقی: این نوع از خدمات، به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت غیرمتمرکز، در ساخت و تدوین اعتبارات تجاری و اشتقاقی شرکت کنند.

6. ارز دیجیتالی پشتیبانی شده توسط قرارداد های هوشمند: در این نوع از خدمات، ارز دیجیتالی توسط یک قرارداد هوشمند پشتیبانی می‌شود که به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت غیرمتمرکز، از خدمات مربوط به آن بهره‌مند شوند.

همچنین، در حوزه DeFi، بسیاری از خدمات دیگری نیز ارائه می‌شوند که در هر لحظه به دلایل مختلفی می‌تواند در حال توسعه و گسترش باشند.

دیفای ۲ چیست؟

DeFi 2.0 به معنای یک نسل جدید از اکوسیستم های مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) است که بر پایه تکنولوژی بلاکچین و با استفاده از داده های شبکه اجتماعی، هوش مصنوعی و تعاملات بین شبکه ای نیز کار می‌کند.

DeFi 2.0 به عنوان یک تکنولوژی نوآورانه، با ارائه خدمات مالی جدید و پیشرفته، به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت غیرمتمرکز و بدون واسطه، در انواع مختلفی از تراکنش های مالی شرکت کنند. این تکنولوژی با استفاده از داده های شبکه اجتماعی، برای تحلیل رفتار کاربران و تشخیص الگوهای تراکنش، از هوش مصنوعی استفاده می‌کند.

به طور کلی، DeFi 2.0 با ارائه خدمات مالی پیشرفته، به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت مستقیم و بدون واسطه، در تراکنش های مالی شرکت کنند و همچنین با استفاده از تکنولوژی های نوین، امنیت و کارایی این تراکنش ها را بهبود بخشند. با توجه به اینکه DeFi 2.0 هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد، این تکنولوژی در آینده می‌تواند به یکی از مهمترین خدمات مالی غیرمتمرکز تبدیل شود.

تفاوت دیفای (DeFi) با دیفای ۲

DeFi (Decentralized Finance) و DeFi 2.0 دو نسل مختلف از اکوسیستم‌های مالی غیرمتمرکز هستند که هر کدام با ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود، در حال توسعه و پیشرفت هستند.

DeFi یا نسل اول از اکوسیستم‌های مالی غیرمتمرکز، اصلی‌ترین ویژگی آن امکان شرکت‌کنندگی مستقیم کاربران در تراکنش‌های مالی بوده است. در DeFi، تمامی تراکنش‌ها بر پایه بلاکچین و با استفاده از قراردادهای هوشمند صورت می‌گیرند و هیچ واسطه‌ای بین کاربران نیست. دیفای (DeFi) به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت غیرمتمرکز و بدون واسطه، در انواع مختلفی از تراکنش‌های مالی شرکت کنند، به عنوان مثال، قرض گرفتن و قرض دادن ارز دیجیتالی، خرید و فروش ارز دیجیتالی، شرکت در بورس‌های ارز دیجیتالی، ارائه خدمات بانکی و...

DeFi 2.0 یا نسل دوم از اکوسیستم‌های مالی غیرمتمرکز، با ارائه خدمات مالی پیشرفته با استفاده از تکنولوژی‌های نوین، به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت مستقیم و بدون واسطه، در تراکنش‌های مالی شرکت کنند. DeFi 2.0 با استفاده از داده‌های شبکه اجتماعی، هوش مصنوعی و تعاملات بین شبکه‌ای، به کاربران امکانات ویژه‌تری را ارائه می‌دهد. از جمله این امکانات می‌توان به تحلیل رفتار کاربران و تشخیص الگوهای تراکنش، امنیت بالاتر و کارایی بهتر، سرعت بیشتر در انجام تراکنش‌ها و... اشاره کرد.

بنابراین، DeFi و DeFi 2.0 هر کدام ویژگی‌ها و امکانات خود را دارند و به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های نوین، DeFi 2.0 امکانات پیشرفته‌تری را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

امنیت دیفای (DeFi) چگونه تامین می‌شود؟

در اکوسیستم دیفای (DeFi)، امنیت توسط بلاکچین و قراردادهای هوشمند تامین می‌شود. در بلاکچین، تمامی تراکنش‌ها به صورت عمومی و شفاف قابل مشاهده هستند و هر تغییری در تاریخچه تراکنش‌ها، برای تمام شبکه مشخص است. علاوه بر این، تمامی تراکنش‌ها از طریق کد های قرارداد هوشمند صورت می‌گیرند که برای اجرای هرگونه تراکنش، باید قبل از آن کد های مشخصی را اجرا کرد.

در دیفای (DeFi)، امنیت توسط اجماع شبکه تامین می‌شود. به عنوان مثال، برای اجرای یک تراکنش در شبکه Ethereum، باید حداقل 51 درصد از کل معدل قدرت محاسباتی (hash rate) شبکه، به صورت اجماعی برای تأیید آن تراکنش رای بدهند. این روش اجماعی به نام Proof of Stake (PoS) در بسیاری از پروتکل‌های DeFi نیز استفاده می‌شود.

همچنین، در دیفای (DeFi) برای افزایش امنیت، از قابلیت‌هایی مانند تأیید دو مرحله‌ای (2FA) و کلمات عبور پیچیده استفاده می‌شود. علاوه بر این، تعدادی از پروتکل‌های DeFi از حلقه‌های اعتماد (trust circles) و تأیید هویت (KYC) نیز استفاده می‌کنند تا از احتمال خطا و سوء استفاده کاسته شود.

در کل، امنیت در دیفای (DeFi) از طریق اجماع شبکه، بلاکچین، قراردادهای هوشمند و قابلیت‌های امنیتی مانند 2FA و KYC تامین می‌شود. با این حال، همانند هر فناوری دیگر، دیفای (DeFi) نیز در برابر حملات مختلف قابلیت آسیب‌پذیری دارد، بنابراین باید از این نکته در استفاده از آنها احتیاط کافی را داشته باشیم.