توکن اجتماعی (Social Token) چیست؟

پذیرش عمومی دارایی‌های مبتنی‌بر شبکه‌های بلاک چینی را افزایش دهد. توکن اجتماعی (Social Token) یکی از دستاوردهای جدید و جذاب در دنیای دارایی‌های دیجیتالی است.این دارایی نوظهور می‌تواند مرحله کاملاً جدیدی از رابطه تولیدکنندگان محتوا

و مخاطبان را در فضای شبکه‌های اجتماعی پدید آورد. توکن‌ اجتماعی (social-token) را می‌توان نوعی از مالکیت دیجیتالی دانست که امنیت آن وابسته به فناوری بلاک چین است و به سازنده‌ها و اینفلوئنسرها و برندها اجازه می‌دهد تا خدمات و تجربیاتشان را به کسب‌وکاری پول‌ساز تبدیل کنند. این نوع از مالکیت را می‌توان مانند دارایی‌ای دانست که می‌توان آن را بارها خریدوفروش کرد و گذشت زمان نیز بر ارزش آن می‌افزاید.

اگر اینفلوئنسری تعداد زیادی دنبال‌کننده در شبکه‌های اجتماعی داشته باشد و بخواهد نوعی حق عضویت برای دنبال‌کنندگان خود در نظر بگیرد‌، می‌تواند توکن اجتماعی (social-token) مخصوصی را بفروشد تا درقبال آن حقوق ویژه‌ای به اعضا ارائه دهد. این حقوق می‌تواند شامل دسترسی به گردهمایی‌های خاص با حضور این اینفلوئنسر، جلسات پرسش‌و‌پاسخ زنده و… باشد.

در این فرایند، اینفلوئنسر توکن شخصی‌سازی‌شده خود را می‌فروشد و خریدار می‌تواند به مزایایی این توکن دسترسی پیدا کند. برتری توکن‌های اجتماعی (social-token) این است که خریدار می‌تواند در آینده بار‌دیگر آن را به‌همراه مزایایش بفروشد. علاوه‌بر‌این، اینفلوئنسر می‌تواند با ایجاد قرارداد دیجیتالی شرط کند که درصدی از سود فروش مجدد توکن را دریافت کند. این بدان‌معناست که اگر برند یا محبوبیت اینفلوئنسر رشد کند، ارزش توکن اجتماعی‌ (social-token)اش نیز افزایش می‌یابد. توکن‌های اجتماعی (social-token) به تولیدکنندگان محتوا اجازه می‌دهند با یک تیر دو نشان بزنند: از یک سو، به جامعه طرفدارانشان پاداش دهند و از سوی دیگر، بتوانند از کارهای خلاقانه‌ای که انجام می‌دهند، درآمد کسب کنند. به‌طورکلی، خریداران اصلی توکن‌های اجتماعی طرفداران اینفلوئنسرها هستند؛ اما برخی مواقع، ممکن است هنرمندان این توکن‌ها را به‌رایگان در‌اختیار هوادارانشان قرار دهند. جالب است بدانید ماهیت توکن‌های اجتماعی (social-token) و سازوکار آن‌ها پیشینه‌ای قدیمی دارد. در سال ۱۹۹۷، دیوید بووی (David Bowie)، خواننده بریتانیایی، نوعی از اوراق قرضه به‌ نام بووی باندز (Bowie Bonds) عرضه کرد. پشتوانه و ارزش این اوراق فروش آلبوم‌های این خواننده بود. خریداران اوراق یادشده تا سال ۲۰۰۷ سود سالانه ۷.۹درصدی از نگه‌داری این اوراق دریافت می‌کردند. این دارایی‌ با چنان استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد که شرکت مدیریت سرمایه پرودنشال فایننشال (Prudential Financial) نیز مبلغ ۵۵‌میلیون دلار روی اوراق قرضه سرمایه‌گذاری کرد. توکن‌های اجتماعی (social-token) را می‌توان نتیجه درخشان پیدایش وب ۳ دانست که موجب شد تولیدکنندگان محتوا به‌طور مستقیم به مصرف‌کنندگان متصل شوند. باید به این موضوع توجه کرد که این توکن‌ها با اوراق قرضه‌ای که دیوید بووی منتشر کرده بود، متفاوت است؛ زیرا هیچ واسطه‌ای در‌این‌میان وجود ندارد. در‌عین‌حال، عرضه آن‌ها نیز ازنظر ماهیت و جامعه‌سازی برای تولید‌کنندگان محتوا با عرضه‌های اولیه کوین‌ در دنیای ارزهای دیجیتال متفاوت است. توکن اجتماعی (social token) نوعی ارز دیجیتال است که برای کسب درآمد از یک برند استفاده می شود و می تواند توکن شخصی یا اجتماعی باشد. ارزش یک توکن اجتماعی حول برند صادرکننده آن می چرخد و توسط دارندگان به عنوان راهی برای احساس تعلق به یک گروه خاص استفاده می شود. فضای کریپتو به شدت در حال تبدیل شدن به یک کسب و کار شخصی و به شدت بر آنچه در حال حاضر داغ و پرطرفدار است متمرکز شده، که به نوعی یادآور هالیوود نوپای اولیه است. با این حال، وقتی به زیرسطح آن نگاه می‌کنیم، بحث جذاب‌تر به استانداردهای تحریف شده سرمایه‌داری مربوط می‌شود که مبنای حرکت پول در صنعت سرگرمی است.

این واقعیت دنیایی را به وجود آورد که در آن سازندگان محتوا دائماً به دنبال ابزارهای کسب درآمد عادلانه تر یا راه هایی برای ایجاد درآمد غیرفعال هستند. NFT ها هر دوی این موارد را فعال می‌کنند و فرصت‌هایی را برای افراد ایجاد کرده اند که از طریق خرید و فروش NFT ها درآمد خوبی به دست آورند. شاید خورشید همچنان بر رژه تبلیغاتی NFT می تابد، با این حال توکن های اجتماعی نیز قرار است در سال 2022 مورد توجه سازندگان محتوا قرار گیرند.

توکن‌های اجتماعی یا social tokens شکلی از مالکیت دیجیتالی هستند که توسط بلاک چین تضمین می‌شوند و به سازندگان، تأثیرگذاران و یا برندها اجازه می‌دهد تا از تجربیات یا خدمات، کسب درآمد کنند. سپس این مالکیت به دارایی تبدیل می شود که می تواند مجدداً فروخته شود و ممکن است ارزش آن افزایش یابد.

به عنوان مثال، اگر شخصی دنبال‌کنندگانی در شبکه های اجتماعی دارد و می‌خواهد یک انجمن عضویت ایجاد کند، می‌تواند یک توکن اجتماعی (social-token) را بفروشد که حقوق خاصی را ارائه می‌دهد (مانند دسترسی به پاتوق‌های شخص، جلسات پرسش و پاسخ زنده، و غیره). این فرد می‌تواند توکن اجتماعی (social-token) را بفروشد و دارنده آن می‌تواند به این مزایا دسترسی داشته باشد. با این حال، آن توکن می تواند به عنوان دارایی مجددا فروخته شود. از طریق یک قرارداد دیجیتال، سازنده حتی می‌تواند شرط کند که درصدی از فروش مجدد را دریافت کند. این به این معنی است که اگر برند وی رشد کند، مزایای توکن اجتماعی (social-token) او نیز می‌تواند ارزش بیشتری پیدا کند.

توکن‌ اجتماعی (social-token) چه کاربردی دارد؟

یکی از کاربردهای جذاب‌ توکن‌های اجتماعی(social-token)، ایجاد انجمن‌ها و پایگاه‌های طرفداران با فروش حق دسترسی به محتوایی خاص یا ملحق‌شدن به جامعه‌ای ویژه است. برای نمونه، ممکن است کاربری با ثبت‌نام در پروژه‌ یا مجموعه‌ای خاص، معادل ۵ دلار از کوین اجتماعی پروژه را دریافت کند. سپس، اگر این فرد کاربر دیگری را به این مجموعه معرفی کند، ۵ دلار کوین دیگر دریافت خواهد کرد. در‌این‌میان، احتمال دارد مزایای دیگری مانند دسترسی به کانال دیسکورد (Discord) یا ارتقای سطح کاربری نیز دراختیار دارنده توکن قرار بگیرد.

ایجاد و فروش توکن‌های اجتماعی (social-token) و ارائه برنامه‌های پاداش با استفاده از این توکن‌ها می‌تواند به انگیزه‌هایی پررنگ برای کاربران هر مجموعه به‌منظور سرمایه‌گذاری و جمع‌آوری کمک‌های مالی بیشتر تبدیل شود. گاهی اوقات، افراد با خرید توکن‌های اجتماعی(social-token) می‌توانند به حامیان مالی محتوایی خاص مانند پادکست یا خبرنامه تبدیل شوند.

تمام توکن‌های اجتماعی (social-token) با به‌کارگیری قراردادهای هوشمند، قوانین خاصی را تنظیم و اجرا می‌کنند. به‌عنوان مثال، ممکن است قراردادِ هوشمند توکن به‌‌گونه‌ای تنظیم شود که فقط درصورت افزایش تقاضا، توکن بیشتری ایجاد و بدین‌ترتیب، میان حفظ ارزش توکن و عرضه‌وتقاضا تعادل ایجاد کند. برای نمونه، توکن اجتماعی تیلت (TILT) سقف عرضه‌ای ۲۱۰هزارواحدی دارد؛ اما فقط ۹۰هزار واحد از این توکن عرضه شده است و ۱۲۰هزار کوین دیگر فقط در‌صورتی عرضه خواهند شد که متقاضی داشته باشند.

فرصت های موجود در زمینه توکن های اجتماعی (social-token)

موارد استفاده عملی و زیادی در فضای توکن اجتماعی وجود دارد. راه‌هایی که توکن های اجتماعی از طریق آنها ایجاد می‌شوند و یا به دست می‌آیند شهودی نیستند. هیچ استاندارد فنی کاملاً پذیرفته‌شده‌ای برای آنچه که یک توکن اجتماعی (social-token) را می‌سازد وجود ندارد و حتی زیرساخت‌های کمتری در مورد راه‌هایی که سازندگان محتوا می‌توانند این دارایی‌ها را در محصولاتشان ادغام کنند وجود ندارد. با این وجود فرصت های موجود در توکن های اجتماعی زیاد و در حال رشد است.

انواع توکن‌های اجتماعی (social-token)

توکن‌های اجتماعی انواع مختلفی دارند:

توکن‌ شخصی (Personal Token): این توکن اشخاص مختلفی مانند کارآفرینان یا هنرمندان خلق می‌کنند و هدف این نوع توکن‌های اجتماعی (social-token) کسب درآمد از ارزش خلق‌شده است. به‌عنوان مثال، یکی از اولین توکن‌های شخصی که اوایل سال ۲۰۱۹ عرضه شد، توکن بوی (BOI) بود که متیو وِرنون (Matthew Vernon)، طراح محصولات دیجیتال، آن را منتشر کرد تا بتواند از زمانی که صرف طراحی می‌کند، درآمد کسب کند. توکن‌ مشارکت (Participation Token): برای تشویق افراد به مشارکت در رویدادهای یک جامعه ایجاد می‌شود. به‌عنوان مثال، توکن بیت‌کلوت (BitClout) کاربران را به مشارکت و افزایش فعالیت در شبکه‌های اجتماعی تشویق می‌کند. توکن‌ جامعه (Community Token): این توکن نیز افراد را به عضویت و دسترسی به جوامع مختلف تشویق می‌کند. برای نمونه، کاربرانی که توکن اجتماعی جَم (JAMM) را در‌اختیار دارند، می‌توانند به خبرنامه و گروه دیسکورد و سایر پلتفرم‌های مرتبط با اکوسیستم جم سِشن (Jamm Session) دسترسی داشته باشند. باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که برخی اوقات، توکن‌های مشارکت و توکن‌های جامعه هم‌معنی در نظر گرفته می‌شوند؛ زیرا هر دو به‌جای اشخاص، بر جوامع تمرکز و کاربران را دعوت می‌کنند تا در جامعه‌ای خاص حضوری پررنگ‌تر داشته باشند. درمجموع، می‌توانیم بگوییم ابزارهای مدرن توکنیزه‌کردن جوامع را آسان‌تر از همیشه کرده‌ است. با پذیرش بیشتر توکن‌های اجتماعی، تعداد بیشتری از تولیدکنندگان محتوا می‌توانند از این پلتفرم‌ها برای ایجاد جوامع هواداران خود استفاده کنند.

در‌حال‌حاضر، توکن‌های اجتماعی(social-token) با پذیرش گسترده میان موسیقی‌دانان و هنرمندان، نقش مهمی در اکوسیستم تولیدکنندگان محتوا ایفا می‌کنند. با پیشرفت فناوری، توکن‌های اجتماعی نیز می‌توانند پیش از آنکه راهشان را در جوامع بزرگ‌ و گسترده‌ ناشران برجسته یا جوامع آنلاین مرتبط با برندها باز کنند، هنرمندان بیشتری را به‌سمت خود جذب کنند.

توکن های اجتماعی در مقابل NFT ها

توکن اجتماعیsocial token از طریق همان مفهوم توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) عمل می‌کنند و از بلاک چین برای ایجاد یک مدل مالکیت منحصربه‌فرد استفاده می‌کنند. تفاوت بین توکن‌های اجتماعی (social-token)و NFT در این است که NFTها از یک خلاقیت دیجیتالی کسب درآمد می‌کنند، در حالی که توکن‌های اجتماعی برای کسب درآمد از خود سازنده ایجاد می شوند. NFT ها می توانند برای کسب درآمد از کالاهای دیجیتال استفاده شوند، در حالی که توکن های اجتماعی می توانند از خدمات یا تجربیات کسب درآمد کنند.

به عنوان مثال، یک هنرمند دیجیتال ممکن است از طریق ایجاد NFT از هنر خود کسب درآمد کند اما ممکن است از طریق انتشار یک توکن اجتماعی (social-token) که به دارنده اجازه می دهد به جلسات پرسش و پاسخ یا درس های هنری دسترسی داشته باشد، از برند شخصی خود درآمد بیشتری کسب کنند.

از سوی دیگر توکن اجتماعی social token، برخلاف همتایان غیرقابل تعویض خود، دارایی‌های قابل مبادله به شمار می روند و به جامعه‌ای وابسته به یک سازنده محتوا یا برند مرتبط هستند. آنها ارزهای دیجیتال شخصی سازی شده ای هستند که در بیشتر موارد به اعضای جامعه اجازه می دهند تا تعاملات یا تجربیات خاصی را باز کنند. طرفداران نیز این توکن‌ها را، در ازای پول نقد یا یک ارز دیجیتال با ارزش بازار نسبتاً بالا خریداری می‌کنند، مشابه روشی که گیمرها ممکن است از ارزهای دیجیتال درون بازی برای باز کردن یک تجربه افزودنی استفاده کنند. نسل بعدی شبکه‌های اجتماعی را می‌توانیم معادل پیدایش پول اجتماعی بدانیم؛ جریانی که با کمک فناوری بلاک چین در حال شکل‌گیری است. سال ۲۰۲۱، عرضه برخی از توکن‌های اجتماعی موفق را شاهد بودیم که رابطه‌ای پویا میان جوامع مختلف ایجاد کرده‌اند و باعث افزایش پذیرش و استقبال از دارایی‌های دیجیتال شده‌اند.

به‌نظر می‌رسد توکن‌های اجتماعی کم‌کم جای خود را در بین تولیدکنندگان محتوا و هنرمندان دیجیتال باز می‌کنند و به هویت آنلاین گروه‌های اجتماعی تبدیل می‌شوند. این توکن‌ها می‌توانند به‌واسطه توزیع غیرمتمرکز سرمایه و قدرت، ابزاری قدرتمند برای استحکام جوامع گوناگون باشند؛ زیرا اعضای جامعه اجازه پیدا می‌کنند تا محتوایشان را خلق کنند و ثمره تلاششان برای شکوفایی جامعه را با کسب درآمد ببینند.