شبکه و ارز دیجیتال آیوتا (IOTA) چیست؟

شبکه (IOTA) و ارز دیجیتال (MIOTA) آیوتا چه تفاوتی با رقبای بلاک چینی دارد؟ معرفی و بررسی ایوتا به تحلیل و پیش بینی آینده آن کمک می‌کند.شبکه آیوتا یکی از جالب‌ترین پروژه‌های ارز دیجیتال است که به‌طور اختصاصی برای حوزه اینترنت

اشیا طراحی شده است. شبکه IOTA در واقع یک پروتکل انتقال داده و ارزش منبع باز و بدون کارمزد محسوب می‌شود. در این پروژه، فناوری دفتر کل توزیع شده شکلی تازه به خود گرفته و امکان تبادل امن داده و ارزش را فراهم کرده است. پروژه آیوتا با فناوری‌های جدیدی مثل تانگل ارتباط بین ماشین‌ و انسان را تسهیل کرده و تعامل میان آنها را ارتقا می‌دهد. شبکه و ارز دیجیتال آیوتا می‎‌توانند پل ارتباط میان اقتصاد انسان و اقتصاد ماشین باشند.

شبکه و ارز دیجیتال آیوتا چیست؟

آیوتا (IOTA) یک دفتر کل توزیع شده منبع باز و مقیاس‌پذیر برای انتقال یک‌پارچه داده و ارزش است. این شبکه در سال 2015 توسط دیوید سنتیبو (David Sonstebo)، دومینیک شینر (Dominik Schiener)، سرگی پوپوف (Serguei Popov)، سرژ ایوانچگلو (Serge Ivancheglo) طراحی و پایه‌گذاری شد. هدف اولیه پروژه آیوتا از همان ابتدا، دموکراتیزه کردن و تقویت فناوری اینترنت اشیا بود. شبکه آیوتا قصد دارد ارتباط و تراکنش ایمن میان ماشین‌‌ها را محقق سازد. به لطف فناوری نوین شبکه آیوتا، تراکنش‌ها بدون کارمزد انجام می‌‎شوند و فرایند تأیید تراکنش (صرف نظر از اندازه) آنی است. به لحاظ تئوری، این شبکه به‎ خاطر قدرت مقیاس‌‎پذیری عظیم خودش می‌تواند تعداد نامحدودی تراکنش را پردازش و تأیید کند. یکپارچگی داده و مطابقت با GDPR (مقررات عمومی حفاظت از داده) دو محور اساسی پروتکل آیوتا هستند. با استفاده از این پروتکل می‌توان داده و ارزش را به صورت جداگانه انتقال داد. این یکی از مهمترین تفاوت‎‌های شبکه آیوتا با سایر پروژه‌های بلاک چین است. این شبکه و ارز دیجیتال به طور اختصاصی برای استفاده در حوزه اینترنت اشیا طراحی شده و امکان انتقال بدون اصطکاک داده و ارزش میان انسان و ماشین را فراهم می‎‌سازند. شبکه آیوتا با برخورداری از مزایایی نظیر تراکنش‌‎های بدون کارمزد، داده‌های ضددستکاری و نیاز به منابع اندک می‌تواند بدون نیاز به سرمایه ‎گذاری سنگین روی زیرساخت‌ها،حوزه اینترنت اشیا را تقویت کند.

شبکه و ارز دیجیتال IOTA می‌خواهد نقشی حیاتی در انقلاب صنعتی آینده داشته باشد؛ انقلابی که نیازمند ساخت و کنترل اقتصادهای ماشینی و مدیریت ارتباطات مالی میان انسان و ماشین است. این شبکه اعتبار و اصالت داده‌های تبادل شده را تضمین کرده و از هرگونه دستکاری پیشگیری می‌کند. توکن بومی این شبکه نیز با نام MIOTA شناخته می‌شود.

به کمک این پروژه ماشین‌ها می‌‎توانند علاوه بر تبادل خدمات بین خودشان، هزینه این خدمات را نیز با توکن MIOTA به یکدیگر بپردازند. به این ترتیب پروتکل ارتباطی M2M (ماشین به ماشین) هم به پروتکل‌های قدیمی B2B و B2C اضافه خواهد شد. در واقع شبکه آیوتا این امکان را به حوزه اینترنت اشیا می‌دهد که بدون نیاز به قدرت پردازش بالا و زیرساخت‌های قوی، از امکاناتی مثل تراکنش بدون کارمزد‌ و انتقال داده ایمن بهره ببرد.

معرفی تیم توسعه‌دهنده پروژه

آیوتا یک پروژه عظیم متشکل از چندین بخش در حال پیشرفت است. دو نهاد اصلی مسئولیت مدیریت و پیشرفت این پروژه را برعهده دارند.

بنیاد آیوتا (IOTA Foundation): سامان اصلی پروژه که روی ایجاد همکاری‌های پایدار با برندهای مناسب و ارائه حمایت‌های لازم از کارآفرینان، توسعه‌دهندگان، هولدرهای توکن MIOTA و سایر دارندگان سهام تمرکز دارد. همچنین صندوق توسعه اکوسیستم را مدیریت می‌کند که برای حمایت مالی از جامعه توسعه‌دهندگان آیوتا طراحی شده است. آیوتا تکنولوژی (IOTA Technologies): آیوتا یک پروژه متن باز است و نهاد IOTA Technologies مسئولیت ارائه پشتیبانی فنی از جمله ابزارها و فریم ورک‌های لازم برای توسعه بیشتر تانگل را برعهده دارد. این تیم همچنین فریم‌ورک‌ها و کتابخا‌نه‌هایی کار می‌کنند که در آینده منتشر خواهند شد.

برندهای سرمایه گذار روی ارز دیجیتال آیوتا

موفقیت پروژه IOTA به‌طور مستقیم به توسعه و مقبولیت اینترنت اشیا بستگی دارد. به همین خاطر هیچ نهاد مالی یا بانکی مستقیماً روی آن سرمایه‌گذاری نکرده است. با این وجود، این پروژه مشارکت‌های استراتژیک بسیار مهمی با غول‌های فناوری و خودروسازی از جمله فولکس واگن، سامسونگ و سیسکو داشته که در حال حاضر مشغول استفاده آزمایشی از فناوری شبکه تانگل هستند. گسترش اینترنت اشیا بیشتر از پشتیبانی مالی بانک‌های مهم به این شبکه آیوتا کمک خواهد کرد؛ بنابراین این همکاری‌های استراتژیک همخوانی بیشتری با اهداف پروژه دارند. بعد از تکمیل توسعه پروژه، آیوتا برای تست فناوری خودش به کمک غول‌های فناوری نیاز خواهد داشت. اگر آزمایش‌ها طبق انتظار پیش برود، غول‌هایی مثل سامسونگ می‌توانند در رشد ارز دیجیتال آیوتا بسیار مؤثر باشند.

ارز دیجیتال IOTA چطور کار می‌کند؟

شبکه آیوتا یک ساختار داده متفاوت به نام تانگل (Tangle) را برای ذخیره‌سازی و مدیریت نمایش‌های عددی ارائه کرده است. شبکه آیوتا به کمک تانگل با حذف موانع توپوگرافی ناشی از استفاده از بلاک چین، مشکل مقیاس‌پذیری شبکه‌هایی نظیر بیت کوین را برطرف می‎‌کند. در این شبکه، توکن‌های MIOTA از پیش استخراج شده هستند (مثل ریپل) و تراکنش‌ها نیز با استفاده از تانگل تأیید می‌شوند.

تانگل در واقع یک گراف غیر متمرکز غیرمدور (DAG) است. به زبان ساده، شبکه‌ای از نودهای ناپیوسته است که به هر نود اجازه می‌دهد به صورت غیرمنظم به چندین نود دیگر متصل شود. اگرچه سایر بلاک چین ها نیز نوعی DAG هستند اما سیستم موازی مشابهی این ندارند. به لطف چنین سیستمی، در شبکه آیوتا می‌توان تراکنش‌‎ها را به صورت همزمان پردازش کرد. به این ترتیب دیگر مجبور به پیروی از یک ترتیب مشخص نیستند که در آن، تراکنش‌‎ها در یک صف ذخیره می‌شوند. هرچه نودهای بیشتری به تانگل بپیوندند، کارایی و امنیت شبکه آیوتا نیز افزایش می‌یابد. همچنین سیستم مبتنی بر تانگل به ماینرهای فول نود (Full Node) نیاز ندارد چون هر تراکنش جدید را می‌توان با ارجاع به دو سفارش آخر تأیید کرد. این نه تنها زمان لازم برای پردازش تراکنش‌ها را کاهش می‌دهد بلکه تعداد منابع مورد نیاز را کمتر می‌کند.

در نهایت، یک آزمون یا پازل اثبات کار (Proof of Work) ساده نیز برای تأیید تراکنش تعبیه شده است. این پروتکل تأیید تراکنش منجر به حذف هرگونه کارمزد و کاهش مصرف انرژی می‌شود. همچنین به این معناست که می‌توان ارز دیجیتال آیوتا را بدون نیاز به انرژی بیش از حد در طیف گسترده‌ای از سیستم‌ها و دستگاه‎‌ها مورد استفاده قرار داد.

آیا ارز دیجیتال آیوتا استخراج می‌شود؟

شبکه آیوتا مبتنی بر بلاک چین نیست؛ بنابراین هیچ استخراجی در کار نخواهد بود. در عوض با بهره‌گیری از یک دفتر کل توزیع شده ناپیوسته به کاربران اجازه می‌دهد از این شبکه برای تأیید تراکنش‌های قبلی استفاده کنند. این نه تنها نیاز به ماینرها و منابع محاسباتی زیاد را از بین می‌برد بلکه مشکل جدی مقیاس‌پذیری و هزینه‌های تراکنش را نیز از میان برمی‌دارد.

کارمزدها و هزینه‌ها در شبکه IOTA

همانطور که گفتیم استفاده از شبکه و ارز دیجیتال آیوتا شامل هیچگونه کارمزدی نمی‌شود. شبکه آیوتا مبتنی بر بلاک چین نیست و ماینری هم وجود ندارد. این شبکه یک دفتر کل توزیع شده دارد که در آن، هر تراکنش جدید دو تراکنش قبلی را تأیید می‌کند. یعنی شبکه تانگل نیازی به صرف منابع برای تأیید تراکنش‌های ارز دیجیتال آیوتا ندارد چون خود کاربران شبکه این کار را انجام می‌دهند.

این رویکرد ضمن حل مشکل مقیاس‌پذیری، کارمزد را از شبکه حذف می‌کند. فرقی نمی‌کند ارزش تراکنش میلیون‌ها دلار باشد یا چند سنت؛ گیرنده همان مقدار اولیه را بدون هیچگونه کسری دریافت خواهد کرد. البته خرید ارز دیجیتال IOTA از صرافی‎ های ارز دیجیتال شامل یک کارمزد استاندارد می‌شود که متعلق به صرافی است و ربطی به شبکه آیوتا ندارد.

آیوتا چه فرقی با شبکه‌های مبتنی بر بلاک چین دارد؟

تعاریف و توضیحاتی که تا به اینجا درباره شبکه و ارز دیجیتال آیوتا خواندید، تا حدی تفاوت‌های آیوتا و بلاک چین را نشان می‌دهد. با این وجود قصد داریم در این بخش به صورت اجمالی این تفاوت‌ها را بررسی کنیم. ضمناً در این قسمت از بلاک چین بیت کوین (بزرگترین شبکه بلاک چین) به عنوان مثال استفاده خواهیم کرد.

در بلاک چین بیت کوین، بلوک‌ها یکی پس از دیگری به زنجیره بلوک‌ها افزوده می‌شوند و در حال حاضر، حداکثر سرعت آن 7 تراکنش بر ثانیه (PTS) است. در تانگل شبکه آیوتا، هر تراکنش دو تراکنش قبلی خودش را تأیید می‌کند و حداکثر سرعت آن بعد از آپدیت V0.2.2 (در تاریخ 6 مرداد 1399) به 10,000 تراکنش در ثانیه رسیده است. به‌طور خلاصه، موارد زیر مهمترین تفاوت‌های بلاک چین بیت کوین و شبکه IOTA هستند:

آیوتا بدون کارمزد است.

تراکنش‎های ارز دیجیتال آیوتا به جای بلاک چین توسط تانگل پردازش می‌شود. سرعت پردازش تراکنش‌ها (TPS) در شبکه آیوتا چندهزار برابر بیت کوین است. مزایای شبکه ارز دیجیتال آیوتا استفاده از تانگل به جای فناوری‌های رایج بلاک چین، مزایای متفاوتی را برای شبکه و ارز دیجیتال IOTA به همراه دارد.

حذف کارمزد: برخلاف سایر ارزهای دیجیتال، تراکنش در شبکه آیوتا هیچ کارمزدی ندارد. اندازه تراکنش نیز تأثیری روی این موضوع نخواهد داشت. مقیاس‌پذیری بالا: فناوری Tangle طوری طراحی و مهندسی شده که ترافیک بیشتر شبکه منجر به تسویه سریع‌تر تراکنش‌ها خواهد شد. تراکنش‎های سریع: رمز ارز آیوتا هنوز به اندازه ارزهای دیجیتال معتبر سریع نیست اما همچنان سریع محسوب می‌شود. تأیید تراکنش‌ها در این شبکه زیاد طول نمی‌کشد. منابع محاسباتی اندک: تانگل یک بلاک چین سنتی مبتنی بر الگوریتم اثبات کار نیست و بنابراین به تجهیزات و منابع محاسباتی قدرتمند نیاز ندارد. در نتیجه عملیات‌های درون شبکه، به صرفه و دوستدار محیط زیست هستند. امنیت بالا: شبکه آیوتا یک دفتر کل توزیع شده غیرپیوسته دارد. بعد از تأیید یک تراکنش، سیستم یا هرگونه عامل خارجی قادر به تغییر آن نخواهد بود. از طرفی هرچه ترافیک شبکه بیشتر باشد، امنیت آن نیز بیشتر می‌شود. برای حفظ امنیت و محرمانگی داده‌ها و اطلاعات نیز تمام فعالیت‌ها و تراکنش‌های درون شبکه رمزنگاری می‌شوند. فناوری همه‌کاره: پول تنها چیزی نیست که می‌توان از طریق شبکه IOTA ارسال کرد. هرچیز دارای ارزش (از جمله داده و اطلاعات)، از طریق این شبکه قابل انتقال است. فناوری تانگل این داده‌ها را به صورت ضددستکاری حفظ می‌کند تا یکپارچگی شبکه تحت هر شرایطی حفظ شود. غیر متمرکز بودن: اگرچه ارز دیجیتال IOTA مبتنی بر بلاک چین نیست اما دفتر کل توزیع شده آن همچنان یک پلتفرم غیر متمرکز محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، هیچ نهاد مرکزی روی شبکه یا تراکنش‌های آن کنترل کامل ندارد. چشم‌انداز بلندپروازانه: این پروژه قصد دارد با متصل کردن دستگاه‌های دیجیتال به یکدیگر، شبکه‌ای یکپارچه از ماشین‌ها را بسازد که زندگی انسان‌ها را ساده‌تر و هوشمندتر می‌کند.

آیا آیوتا ارزش سرمایه گذاری دارد؟

شبکه آیوتا با ایده تانگل، راهکاری برای حل دو مشکل اصلی حوزه ارزهای دیجیتال یعنی کارمزدهای تراکنش زیاد و مقیاس‌پذیری ارائه کرده است. تانگل طوری طراحی شده که برای فرایند تأیید به بلوک‌ها یا ماینرها نیاز نداشته باشد. اما موفقیت پروژه IOTA بیش از هرچیزی به موفقیت و گسترش ایده اینترنت اشیا بستگی دارد. فقط زمان نشان می‌دهد شبکه آیوتا می‌تواند در دستیابی به اهداف بلندپروازانه خود موفق باشد یا خیر.

با این وجود اگر آیوتا را برای سرمایه گذاری روی ارزهای دیجیتال انتخاب کرده‌اید، باید نوسانات بازار را زیر نظر داشته باشید. قیمت ارز دیجیتال آیوتا مثل اغلب رمز ارزها نوسانات زیادی دارد و ضمناً نوسانات بیت کوین نیز روی آن تأثیر می‌گذارد.

خرید و فروش ارز دیجیتال آیوتا

برای خرید و فروش ارز دیجیتال IOTA می‌توانید از طریق صرافی‌های داخلی یا بین‌المللی اقدام کنید. صرافی‌های بایننس (Binance)، بیت فینکس (Bitfinex) و اوککس (OKEx) برخی از معتبرترین صرافی‌های بین‌المللی ارائه‌دهنده توکن MIOTA هستند. این رمز ارز را می‌توانید با سایر کریپتوها و یا ارزهای فیات معامله کنید.

با توجه به تحریم کاربران ایرانی توسط صرافی‌های خارجی، صرافی‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی داخلی انتخاب مطمئن‌تری محسوب می‌شوند. اکسچینو یکی از بسترهای امن و معتبر خرید و فروش ارزهای دیجیتال داخلی است که از آیوتا نیز پشتیبانی می‌کند.

کیف پول های ارز دیجیتال IOTA

کیف پول یا والت (Wallet) ابزاری برای ذخیره‌سازی دارایی‌های رمزنگاری شده است که انواع مختلفی (سخت‏‌افزاری و نرم‌افزاری) دارد. برای نگهداری ارزهای IOTA به صورت ایمن و مطمئن می‌توانید از والت‎‌های زیر استفاده کنید.

ترینتی (Trinity) لجر نانو اس (Ledger Nano S) نوستالژیا نایت والت (Nostalgia Light Wallet) کوین بیس (Coinbase) آیوتا والت لجر (IOTA Wallet Ledger) نلیوم والت (Nelium Wallet)

اینترنت اشیا درست مثل بلاک چین، یک پروژه آینده‌نگرانه است. شبکه آیوتا قصد دارد ارز دیجیتال خودش را در خدمت این فناوری قرار بدهد و ارتباط ماشین با ماشین (M2M) را تسهیل کند. شبکه آیوتا با استفاده از تانگل به جای بلاک چین، نیاز به ماینرها را از بین برده و هر تراکنش دو تراکنش قبلی را تأیید می‌کند. ارز دیجیتال IOTA نیز امکان تراکنش تقریباً آنی و بدون کارمزد را فراهم می‌کند. اگرچه موفقیت و توسعه کامل این پروژه در راستای تحقق و موفقیت اینترنت اشیا است اما همین ویژگی‌ها توانسته آیوتا را در مدت کمی به رتبه 54 ارزهای دیجیتال برساند.